Piotr Przedpełski

adwokat

Specjalizuję się w prawie karnym gospodarczym i prawie podatkowym.
W pracy staram się łączyć znajomość prawa z wiedzą z zakresu psychologii i kryminalistyki...
[Więcej >>>]

Skontaktuj się

Sprawozdanie z działalności jednostki – czy musi być podpisane do dnia 31 marca?

Piotr Przedpelski28 marca 2019Komentarze (0)

Sprawozdanie z działalności jednostki - czy powinno być podpisane do 31 marca

Przepis art. 49 ust. 1 ustawy o rachunkowości stanowi, że w przypadku spółek kapitałowych, spółek komandytowo-akcyjnych, a także spółek jawnych i komandytowych, których wszystkimi wspólnikami, ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność, są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej, kierownik jednostki sporządza, wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym, sprawozdanie z działalności jednostki (sprawozdanie finansowe – pisałem o nim wcześniej tutaj).

Z powyższego przepisu wynika jasno, że sprawozdanie z działalności jednostki powinno być sporządzone przez kierownika jednostki jednocześnie z rocznym sprawozdaniem finansowym.

Kierownik jednostki musi zatem sporządzić to sprawozdanie nie później niż w ciągu 3 miesięcy od końca roku kalendarzowego, czyli do dnia 31 marca, przy czym powinien tego dokonać jednocześnie ze sporządzeniem rocznego sprawozdania finansowego.

Jeżeli sprawozdanie finansowe sporządzane jest przed tym terminem to także sprawozdanie z działalności jednostki, realizując ustawowy wymóg jego sporządzenia wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym, powinno być sporządzone przed tym terminem.

Sprawozdanie z działalności jednostki w przypadku organu wieloosobowego powinno być zawsze podpisane przez wszystkich członków zarządu spółki lub spółdzielni, niezależnie od zapisów dotyczących zasad jej reprezentacji zawartych w umowie lub statucie.

Co istotne sprawozdania tego nie podpisuje osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych.

Zgodnie z art. 49 ust. 7 ustawy o rachunkowości w przypadku podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego sprawozdanie z działalności jednostki sporządza się w postaci elektronicznej oraz opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP.

Za datę sporządzenia sprawozdania z działalności jednostki należy uznać datę złożenia ostatniego wymaganego podpisu, gdyż dopiero w tym momencie można uznać, że sprawozdanie zostało sporządzone zgodnie z przepisami.

Powyższe wynika z faktu, że sporządzone sprawozdanie z działalności jednostki to sprawozdanie zawierające wszystkie elementy wymagane ustawą, a do nich należą niewątpliwie także wszystkie wymagane podpisy.

Oznacza to, że brak choćby jednego z wymaganych ustawą podpisów powoduje, że sprawozdania z działalności jednostki nie można uznać za sporządzone.

Przed wejściem w życie przepisów dotyczących elektronicznych sprawozdań z działalności jednostki, czyli przy składaniu podpisu w sposób tradycyjny zdarzały się przypadki, że sprawozdanie to posiadające datę jego podpisania oznaczoną na dzień 31 marca, było faktycznie podpisywane w kwietniu, maju lub czerwcu.

Obecnie jednak daty złożenia podpisu nie da się antydatować, gdyż jego złożenie jest automatycznie odnotowywane (z podaniem dnia i godziny).

Wobec tego dla sporządzenia sprawozdania z działalności jednostki wymagane jest jego podpisanie przez wszystkich zobowiązanych w dacie podpisania przez nich rocznego sprawozdania finansowego.

Przepisy ustawy o rachunkowości nie przewidują odmowy podpisania przez zobowiązanego sprawozdania z działalności jednostki.

Konsekwencją niepodpisania sprawozdania z działalności jednostki w ustawowym terminie może być odpowiedzialność karna określona przepisem art. 77 pkt 2 ustawy o rachunkowości, który stanowi, że kto wbrew przepisom ustawy dopuszcza do niesporządzenia sprawozdania z działalności lub jego sporządzenia niezgodnie z przepisami ustawy podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.

Poczytaj też koniecznie o czynnym żalu >>

***
Zdjęcie: Helloquence

Sprawozdanie finansowe – czy zawsze powinno być podpisane do dnia 31 marca?

Piotr Przedpelski26 marca 20193 komentarze

Przepis art. 52 ust. 1 ustawy o rachunkowości stanowi, że każda jednostka prowadząca księgi rachunkowe, której rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym powinna sporządzić sprawozdanie finansowe w formie elektronicznej nie później niż w ciągu 3 miesięcy od końca roku kalendarzowego, czyli do dnia 31 marca.

Zgodnie z art. 52 ust. 2 ustawy o rachunkowości sprawozdanie finansowe podpisuje – podając zarazem datę podpisu – osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, i kierownik jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy – wszyscy członkowie tego organu. Odmowa podpisu wymaga pisemnego uzasadnienia dołączonego do sprawozdania finansowego.

Sprawozdanie finansowe

Sprawozdanie finansowe w przypadku organu wieloosobowego powinno być zawsze podpisane przez wszystkich członków zarządu spółki lub spółdzielni, niezależnie od zapisów dotyczących zasad jej reprezentacji zawartych w umowie lub statucie.

Oprócz kierownika jednostki sprawozdanie podpisuje zawsze osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, czyli osoba zatrudniona w jednostce (nie jest wymagane stanowisko głównego księgowego, ale powierzenie prowadzenia ksiąg rachunkowych wynikające z zakresu czynności) albo osoba prowadząca usługowo księgi rachunkowe dla jednostki.

Poczytaj o korekcie deklaracji >>

Zgodnie z art. 45 ust. 1f ustawy o rachunkowości sprawozdanie finansowe sporządza się w postaci elektronicznej oraz opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP.

Nie ma obowiązku podpisania sprawozdania finansowego przez wszystkich zobowiązanych tego samego dnia, przy czym należy przyjąć, że jako pierwsza pod sprawozdaniem podpisuje się osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych.

Za datę sporządzenia sprawozdania finansowego należy uznać datę złożenia ostatniego wymaganego podpisu, gdyż dopiero w tym momencie można uznać, że sprawozdanie zostało sporządzone zgodnie z przepisami.

Powyższe wynika z faktu, że sporządzone sprawozdanie finansowe to sprawozdanie zawierające wszystkie elementy wymagane ustawą, a do nich należą niewątpliwie także wszystkie wymagane podpisy.

Oznacza to, że brak choćby jednego z wymaganych ustawą podpisów powoduje, że sprawozdania finansowego nie można uznać za sporządzone.

Potwierdzenie takiego właśnie stanowiska można znaleźć w wydawanych interpretacjach prawa podatkowego, które co prawda dotyczą art. 15 ust. 1 pkt 4b pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ale odnoszą się także do przepisów ustawy o rachunkowości.

Przykładowo w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 12 marca 2008 r., Nr IP-PB3-423-20/08-2/KB wskazano, że:

(…) ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie wprowadziła ustawowej definicji dnia sporządzenia sprawozdania finansowego, w związku z tym w ocenie prawidłowego ustalania dnia sporządzenia sprawozdania finansowego, należy mieć na względzie art. 5 ust. 1 ustawy o rachunkowości zgodnie, z którym przyjęte zasady (politykę) rachunkowości należy stosować w sposób ciągły w kolejnych latach obrotowych. Podpisanie sprawozdania finansowego przez upoważnione osoby oznacza, że sprawozdanie to jest kompletne i przedstawia prawdziwy i rzetelny obraz sytuacji majątkowej i finansowej jednostki. Ponadto złożenie podpisu pod sprawozdaniem jest równoznaczne z przyjęciem odpowiedzialności przez te osoby za prawidłowość i rzetelność sporządzonego sprawozdania finansowego (…) sprawozdanie finansowe podpisane przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych i kierownika jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy – wszystkich członków zarządu, można uznać za datę sporządzenia sprawozdania finansowego, o której mowa w art. 15 ust. 4b pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli zostanie sporządzone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości.  

Dyrektor Departamentu Rachunkowości i Rewizji Finansowej Ministerstwa Finansów Joanna Dadacz na spotkaniu z dziennikarzami w dniu 21 marca 2019 r. także wyjaśniła, że sprawozdanie finansowe musi być podpisane do końca marca zarówno przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, jak i kierownika jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy – wszystkich członków tego organu.

Poczytaj o czynnym żalu >>

Przed wejściem w życie przepisów dotyczących elektronicznych sprawozdań finansowych, czyli przy składaniu podpisu w sposób tradycyjny zdarzały się przypadki, że sprawozdanie finansowe posiadające datę jego podpisania oznaczoną na dzień 31 marca, było faktycznie podpisywane w kwietniu, maju lub czerwcu.

Obecnie jednak daty złożenia podpisu nie da się antydatować, gdyż jego złożenie jest automatycznie odnotowywane (z podaniem dnia i godziny).

Wobec tego dla sporządzenia sprawozdania finansowego w ustawowym terminie, czyli do dnia 31 marca wymagane jest jego podpisanie przez wszystkich zobowiązanych najpóźniej w tej dacie.

W przypadku odmowy podpisania sprawozdania finansowego uzasadnienie odmowy złożenia podpisu powinno zostać sporządzone w formie pisemnej oraz podpisane odręcznie także do dnia 31 marca.

W przypadku, gdy termin przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, to nie ulega przesunięciu na następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy jak to ma miejsce w przypadku terminów określonych w prawie podatkowym, gdyż w tym przypadku nie znajduje zastosowania art. 12 § 5 Ordynacji podatkowej.

Konsekwencją niepodpisania sprawozdania finansowego w ustawowym terminie może być odpowiedzialność karna określona przepisem art. 77 pkt 2 ustawy o rachunkowości, który stanowi, że kto wbrew przepisom ustawy dopuszcza do niesporządzenia sprawozdania finansowego lub jego sporządzenia niezgodnie z przepisami ustawy podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.

***

Zdjęcie: Samuel Zeller

Korekta deklaracji jako sposób uniknięcia odpowiedzialności karnej skarbowej

Piotr Przedpelski25 marca 2019Komentarze (0)

Przepisy kodeksu karnego skarbowego przewidują szczególny rodzaj czynnego żalu (o czynnym żalu pisałem ostatnim razem) uregulowany w przepisie art. 16a kodeksu karnego skarbowego, który umożliwia Ci jako sprawcy uniknięcie odpowiedzialności karnej skarbowej, gdy przestępstwo lub wykroczenie skarbowe zostało popełnione przez Ciebie przy użyciu deklaracji podatkowej (zeznania podatkowego) oraz skutkowało uszczupleniem podatku objętego tą deklaracją (zeznaniem).

W takim przypadku jesteś chroniony przed odpowiedzialnością za złożenie pierwotnie nierzetelnej deklaracji (zeznania) zawierającej dane niezgodne z rzeczywistością, która następnie jest przez Ciebie korygowana.

Korekta deklaracji jako sposób uniknięcia odpowiedzialności karnej skarbowej

Ten szczególny rodzaj czynnego żalu ma jednak znacznie węższy zakres zastosowania w porównaniu do czynnego żalu przewidzianego w przepisie art. 16 kodeksu karnego skarbowego, gdyż ten ostatni może być stosowany do wszystkich przestępstw i wykroczeń skarbowych.

Korekta deklaracji a uniknięcie odpowiedzialności karnej skarbowej

Przepis art. 16a kodeksu karnego skarbowego sprowadza się do tego, że uniknięcie odpowiedzialności karnej skarbowej następuje pod warunkiem złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji (zeznania) oraz zapłaty w całości zaległego podatku wraz z odsetkami za zwłokę.

Prawnie skuteczną korektą deklaracji (zeznania) jest korekta złożona zgodnie z uprawnieniami przysługującymi podatnikowi na podstawie przepisów ustawy – Ordynacja podatkowa lub ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej.

Przeszkodą do skutecznego dokonania korekty jest trwające postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa w zakresie dotyczącym pierwotnie złożonej deklaracji (zeznania).

W przypadku kontroli celno-skarbowej korekta deklaracji (zeznania) nie może skutecznie nastąpić w okresie od upływu 14 dnia od dnia doręczenia upoważnienia do tej kontroli aż do dnia doręczenia wyniku kontroli w zakresie dotyczącym pierwotnie złożonej deklaracji (zeznania), a także po upływie 14 dni od dnia doręczenia wskazanego wyniku kontroli.

W przypadku złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji (zeznania) nie musisz dokonywać żadnych dodatkowych czynności, w szczególności składać uzasadnienia przyczyn korekty lub pisma będącego czynnym żalem.

Jedynym dodatkowym warunkiem niekaralności jest zapłata zaległego podatku wraz z odsetkami za zwłokę wynikających z dokonania korekty deklaracji (zeznania) niezwłocznie lub najpóźniej w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ.

Do tego szczególnego rodzaju czynnego żalu nie mają zastosowania włączenia skuteczności czynnego żalu przewidziane w art. 16 kodeksu karnego skarbowego.

Oznacza to, że niekaralne jest złożenie korekty deklaracji (zeznania) nawet wówczas, gdy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego związanego ze złożeniem nierzetelnej deklaracji (zeznania).

Warunkiem skuteczności tego rodzaju czynnego żalu jest wyłącznie złożenie przez Ciebie prawnie skutecznej korekty deklaracji (zeznania), a następnie zapłata w całości zaległego podatku wraz z odsetkami za zwłokę.

Korekta deklaracji a zbieg przestępstw lub wykroczeń skarbowych 

Z uwagi na specyfikę przestępstw lub wykroczeń skarbowych popełnianych w związku ze składaniem deklaracji (zeznania) w praktyce sprawca często popełnia jednocześnie inne przestępstwa lub wykroczenia skarbowe takie jak nierzetelne (wadliwe) prowadzenie ksiąg (art. 61 kks), ich nieprowadzenie (art. 60 kks), a także wystawianie nierzetelnych faktur lub posługiwanie się nimi (art. 62 § 2 i 2a kks).

Z tej przyczyny w przypadku, gdy Twój czyn stanowi jednocześnie inne przestępstwo lub wykroczenie skarbowe nie związane ze złożeniem deklaracji (zeznania) wówczas wykluczone jest zaniechanie ukarania za to inne przestępstwo lub wykroczenie pomimo złożenia przez Ciebie prawnie skutecznej korekty deklaracji (zeznania) oraz zapłaty w całości zaległego podatku.

Potwierdził to Sądu Najwyższego w postanowieniu z dnia 20 czerwca 2012 r, sygn. akt I KZP 3/12, wskazując, że „możliwość złożenia korekty na podstawie art. 16a k.k.s. dotyczy jedynie deklaracji podatkowych i w efekcie niekaralności tylko za niektóre czyny”. 

W takim przypadku w celu uniknięcia odpowiedzialności karnej skarbowej powinieneś jako sprawca złożyć przede wszystkim czynny żal przewidziany w art. 16 kodeksu karnego skarbowego, a nie dokonywać samej korekty deklaracji (zeznania).

Jednocześnie nie można pomijać tego, że w przypadku, gdy czyn zabroniony będący przestępstwem lub wykroczeniem skarbowym wyczerpuje zarazem znamiona przestępstwa lub wykroczenia określonego w przepisach karnych innej ustawy niż kodeks karny skarbowy (np. przestępstwa fałszowania faktury z art. 270a lub art. 271a kodeksu karnego) to wówczas złożenie czynnego żalu nie powoduje wyłączenia karalności na podstawie tej innej ustawy.

Błąd a korekta deklaracji

Przepis art. 16a kodeksu karnego skarbowego nie znajduje zastosowania w przypadku, gdy popełniłeś błąd rachunkowy lub merytoryczny w deklaracji (zeznaniu), gdyż wtedy w ogóle nie podlegasz odpowiedzialności karnej skarbowej z uwagi na to, że jej warunkiem jest umyślność.

W praktyce jednak organy powołane do ścigania przestępstw i wykroczeń skarbowych bardzo często przechodzą do porządku nad kwestią umyślności czy nieumyślności czynu, co faktycznie powoduje, że korekty deklaracji (zeznań) są składane w każdym przypadku niezamierzonego błędu.

Przyczyną zarówno korekty deklaracji na podstawie art. 16a kodeksu karnego skarbowego, jak i składania czynnego żalu na podstawie art. 16 kodeksu karnego skarbowego jest zrozumiała chęć uniknięcia przez podatnika wszczęcia postępowania karnego skarbowego, w którym rozważana będzie kwestia jego ewentualnej odpowiedzialności karnej skarbowej.

***

Poczytaj też o przesłuchaniu podejrzanego >>

***

Zdjęcie powyżej: Helloquence

Czynny żal, czyli jak uniknąć odpowiedzialności karnej skarbowej

Piotr Przedpelski25 lutego 2019Komentarze (0)

Przepisy kodeksu karnego skarbowego przewidują instytucję, która umożliwia Ci jako sprawcy uniknięcie odpowiedzialności karnej skarbowej pomimo popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego.

Taką instytucją jest tzw. czynny żal uregulowany w przepisie art. 16 kodeksu karnego skarbowego, który dotyczy wszystkich przestępstw i wykroczeń skarbowych.

Czynny żal

Szczególnym rodzajem czynnego żalu jest instytucja uregulowana w przepisie art. 16a kodeksu karnego skarbowego, która odnosi się jednak tylko do przestępstw lub wykroczeń skarbowych popełnionych przy użyciu deklaracji podatkowej (zeznania podatkowego) oraz skutkujących uszczupleniem podatku objętego tą deklaracją (zeznaniem).

W związku z tym czynny żal z przepisu art. 16 kodeksu karnego skarbowego ma znacznie szerszy zakres, a ponadto pozwala na pełne uniknięcie odpowiedzialności karnej skarbowej, co nie zawsze jest możliwe w przypadku czynnego żalu z przepisu art. 16a kodeksu karnego skarbowego związanego z korektą deklaracji podatkowej (zeznania podatkowego) i zapłatą uszczuplonego podatku. 

Warunki skorzystania z czynnego żalu

Czynny żal – zgodnie z przepisem art. 16 § 1 kodeksu karnego skarbowego – polega na tym, że po popełnieniu czynu zabronionego zawiadamiasz jako sprawca o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.

W zamian za dokonanie takiego zawiadomienia nie podlegasz karze za popełnione przestępstwo lub wykroczenie skarbowe.

Z powyższego przepisu wynika, że nie zostanie nałożona kara, jeżeli:

  • popełniłeś przestępstwo lub wykroczenie skarbowe,
  • zawiadomiłeś o tym organ powołany do ścigania,
  • ujawniłeś istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające przy jego popełnieniu.

W przypadku przestępstw podatkowych organem powołanym do ścigania jest naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego. 

Czynny żal możesz złożyć na piśmie lub przekazać ustnie do protokołu, ale w praktyce składany jest on wyłącznie w formie pisemnej, co pozwala na jego prawidłowe przygotowanie.

W zawiadomieniu powinieneś ujawnić istotne okoliczności towarzyszące popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, w szczególności obejmuje to ujawnienie osób, które były także zaangażowane w jego popełnienie (współsprawców, pomocników, podżegaczy).

W treści czynnego żalu nie musisz tłumaczyć, dlaczego zostało popełnione przestępstwo lub wykroczenie skarbowe albo wyrażać skruchy, ale masz bezwzględny obowiązek ujawnienia istotnych okoliczności popełnionego przez Ciebie czynu, czyli powinieneś opisać na czym konkretnie polegał ten czyn (jakich obowiązków nie wykonałeś lub co zrobiłeś niezgodnego z przepisami prawa podatkowego), a także czy dokonałeś go sam lub z innymi osobami, które powinieneś wyraźnie wskazać.

W sytuacji, gdy nie było osób współdziałających w popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego powinieneś to wyraźnie zaznaczyć, żeby nie było wątpliwości, że zawiadomienie spełnia warunki określone prawem.

Istotne jest to, że w przypadku, gdy przestępstwo lub wykroczenie skarbowe związane jest z nieuiszczeniem przez Ciebie należnego podatku czynny żal jest skuteczny tylko wówczas, gdy w terminie wyznaczonym przez naczelnika urzędu skarbowego lub równocześnie z jego złożeniem zapłacisz zaległy podatek.

Warunkiem skuteczności czynnego żalu nie jest zapłacenie zaległego podatku równocześnie z jego złożeniem, gdyż z przepisu wynika wyraźnie, że najpóźniej musisz go zapłacić w terminie wyznaczonym przez naczelnika urzędu skarbowego.

Pomimo pewnych kontrowersji w praktyce organy ścigania uznają, że dla skuteczności czynnego żalu powinieneś zapłacić cały zaległy podatek wraz ze wszystkimi odsetkami za zwłokę.

Trzeba zaznaczyć, że nie wszystkie przestępstwa lub wykroczenia skarbowe wiążą się z uszczupleniem podatku, gdyż niektóre z nich związane są tylko z naruszeniem obowiązków wynikających z ustaw podatkowych, które nie skutkują żadnym uszczupleniem podatkowym.

W takim przypadku z przyczyn oczywistych warunkiem skuteczności czynnego żalu jest samo zawiadomienie spełniające powyżej wskazane warunki.

Wyłączenie zastosowania czynnego żalu

Musisz pamiętać o tym, iż z czynnego żalu nie możesz skorzystać, gdy organ powołany do ścigania ma już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego.

Przepisy nie definiują co należy rozumieć przez wyraźne udokumentowanie należy jednak przyjąć, że fakt popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego powinien zostać wyraźnie uprawdopodobniony dowodami w postaci dokumentów np. notatki urzędowej, protokołu przesłuchania świadka.

Z czynnego żalu nie można skorzystać także, gdy organ powołany do ścigania rozpoczął czynności służbowe, w szczególności czynności sprawdzające lub kontrolę zmierzające do ujawnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego.

Oznacza to, że czynny żal jest bezskuteczny w przypadku wezwania przez naczelnika urzędu skarbowego do wykonania obowiązku w ramach czynności sprawdzających albo wszczęcia kontroli podatkowej w zakresie związanym bezpośrednio z popełnionym przestępstwem lub wykroczeniem skarbowym.

Czynnego żalu nie stosuje się wobec sprawcy, który kierował wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego albo wykorzystując uzależnienie od siebie innej osoby polecił jej wykonanie czynu zabronionego, czyli wobec sprawcy kierowniczego lub polecającego.

Z czynnego żalu nie może także skorzystać osoba, która zorganizowała grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego albo taką grupą lub związkiem kierowała, chyba że czynny żal składa ze wszystkimi członkami takiej grupy lub związku.

Czynnego żalu nie stosuje się wobec sprawcy, który nakłonił inną osobę do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania wobec tej osoby postępowania o ten czyn zabroniony, czyli wobec sprawcy będącego prowokatorem.

Czy składać czynny żal

W praktyce pojawiają się wątpliwości co do konieczności składania czynnego żalu w przypadku, gdy czyn zabroniony został popełniony całkowicie nieumyślnie, np. był wynikiem omyłki.

Oczywiście czynny żal może być złożony także po popełnieniu czynu zabronionego, który może, ale nie musi być przestępstwem lub wykroczeniem skarbowym (np. z powodu braku winy albo nieumyślności działania lub zaniechania).

Zalecam Ci składanie czynnego żalu nawet w takim przypadku, gdyż wówczas brak jest podstaw do rozważania kwestii Twojej odpowiedzialności karnej skarbowej, a jego niezłożenie może spowodować analizowanie przez organ ścigania kwestii Twojej winy lub umyślności, a w przypadku ich przyjęcia wszczęcie postępowania karnego skarbowego mogącego prowadzić do ukarania.

Złożenie skutecznego czynnego żalu powoduje natomiast, że postępowania karnego skarbowego w ogóle się nie wszczyna w sprawie, o której zawiadomiłeś organ ścigania.

Na koniec należy zaznaczyć, iż w przypadku, gdy czyn zabroniony będący przestępstwem lub wykroczeniem skarbowym wyczerpuje zarazem znamiona przestępstwa lub wykroczenia określonego w przepisach karnych innej ustawy niż kodeks karny skarbowy to wówczas złożenie czynnego żalu nie powoduje wyłączenia karalności na podstawie tej innej ustawy.

***

Poczytaj też:

***
Zdjęcie: rawpixel

Przesłuchanie podejrzanego – wyjaśniać czy milczeć?

Piotr Przedpelski18 lutego 2019Komentarze (0)

Przesłuchanie podejrzanego wyjaśniać czy milczećW przypadku zatrzymania i postawienia zarzutów jednym z podstawowych pytań, jakie zadaje sobie podejrzany jest pytanie – wyjaśniać czy milczeć?

Prawidłowa odpowiedź jest identyczna jak ta w znanej mi opowieści o doświadczonym adwokacie, który na każde skomplikowane pytanie odpowiadał – to zależy…

Wobec tego musisz przyjąć, że odpowiedź na to pytanie zawsze zależy od konkretnych okoliczności sprawy oraz przyjętej linii obrony.

Zgodnie z treścią przepisów kodeksu postępowania karnego powinieneś zostać poinformowany o przyczynach zatrzymania, a z treści postanowienia o przedstawieniu zarzutów dowiesz się, o jakie konkretnie przestępstwo jesteś podejrzany.

Musisz pamiętać o tym, że to co będziesz mówił funkcjonariuszowi organów ścigania zaraz po zatrzymaniu, a jeszcze przed postawieniem Ci zarzutów i przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego może zostać wykorzystane przeciwko Tobie.

Choć to dość kontrowersyjne to funkcjonariusz ten może zostać przesłuchany w charakterze świadka, nawet wtedy, gdy Ty zdecydujesz się milczeć.

Pierwsze przesłuchanie w charakterze podejrzanego jest niewątpliwie jedną z najważniejszych czynności zarówno dla Ciebie jako podejrzanego, ale także dla organów ścigania.

Prawem podejrzanego jest zarówno składanie wyjaśnień i odpowiadanie na pytania, samo składanie wyjaśnień bez odpowiadania na pytania, czy też nie składanie wyjaśnień i odpowiadanie na pytania, jak i wreszcie zachowanie całkowitego milczenia.

Twoim prawem jako podejrzanego jest milczenie, ale żaden przepis nie zakazuje przesłuchującemu namawiania Cię do składania wyjaśnień.

Powinieneś pamiętać o pewnym aspekcie psychologicznym, otóż Twoje milczenie może pośrednio świadczyć na Twoją niekorzyść, bo przesłuchujący zakłada, że nikt niewinny nie milczy w obliczu zarzutu, ale próbuje raczej od razu wyjaśniać okoliczności sprawy i bronić się.

O tym jednak, czy zostaniesz uznany winnym zarzuconego Ci przestępstwa nigdy nie decyduje Twoje milczenie, ale zawsze konkretne dowody zebrane w sprawie.

Jako podejrzany nie masz obowiązku mówienia prawdy, jednak w sytuacji, gdy można wykazać, że kłamiesz wiarygodność Twoich wyjaśnień jest praktycznie żadna. 

To weźmie pod uwagę także Sąd wydając wyrok w Twojej sprawie.

Jeśli zdecydujesz się wyjaśniać to pamiętaj, że lepiej powiedzieć mniej niż za dużo. Zresztą w opisanych okolicznościach należy zawsze uważać na to co się mówi, a ponadto także na to co zostanie zaprotokołowane.

Wyjaśniając masz szansę na przedstawienie własnej wersji wydarzeń oraz wykazanie wszystkich korzystnych dla siebie okoliczności sprawy, a w niektórych sprawach powinieneś robić to od razu.

Dodatkowo powinieneś pamiętać, że warto wyjaśniać wtedy, gdy przyznajesz się do winy i poprzez swoją postawę oraz współpracę z organami ściągania zabiegasz o łagodniejszą karę.

Czasem jednak bezpieczniej jest milczeć, zwłaszcza, gdy obawiasz się, że w toku przesłuchania możesz sobie tylko zaszkodzić albo wyjawić niekorzystne dla siebie informacje.

Pamiętaj, żebyś nigdy, ale to przenigdy nie przyznawał się do popełnienia przestępstwa dla świętego spokoju, myśląc, że później wszystko się wyjaśni, gdyż Twoje pierwsze wyjaśnienia w sprawie są naprawdę ważnym dowodem.

Przyznając się do przestępstwa, którego nie popełniłeś z reguły bardzo komplikujesz swoją sytuację, a późniejsza próba wyjaśnienia, dlaczego przyznałeś się do niepopełnionego przestępstwa wbrew pozorom nie jest ani łatwa, ani tym bardziej wiarygodna.

Na koniec trzeba podkreślić, że w wielu wypadkach milczenie może być wskazane przynajmniej na początku postępowania do czasu uzyskania zarówno większej ilości informacji, jak i kontaktu z adwokatem.

← Poprzednie wpisy